Cruisen in tijden van Corona
Geplaatst op: 16-04-2020, 14:15:57
Onlangs stond er een triest bericht op internet over het cruiseschip MS Zaandam. Enkele opvarenden zijn besmet geraakt met het corona-virus. Een deel van de passagiers is overgebracht naar een ander schip van dezelfde rederij. De rest werd naar Florida gevaren waarbij de vraag was of zij in die Amerikaanse staat van boord mochten of dat het gehele schip in quarantaine moest.
Helaas werd ook bekend dat al passagiers zijn overleden, onder wie een Nederlander. Natuurlijk wens ik de familieleden veel sterkte met het verlies van hun dierbaren.
Ik kan me voorstellen dat deze situatie de vraag oproept of iemand die op een boot vastzit een testament kan opmaken en hoe dat in zijn werk gaat.
Stel dat een Nederlandse notaris aan boord is, dan is die niet bevoegd om een akte op te maken. Simpelweg omdat het schip niet binnen de Nederlandse territoriale wateren vaart. Buiten de landsgrenzen mag een notaris nooit een akte passeren. Zou de akte toch getekend worden, dan is het resultaat dat deze nietig is.
Toch is er door de wetgever nagedacht over de situatie zoals die zich nu voordoet op de MS Zaandam. Het is namelijk wenselijk dat passagiers wel een testament kunnen maken ondanks het feit dat er geen bevoegde Nederlandse notaris aanwezig is. De wijze waarop dit kan, is geregeld in artikel 101 van Boek 4 van het Burgerlijk Wetboek.
De passagier kan zijn of haar uiterste wil opstellen ten overstaan van de gezagvoerder of de eerste officier (of hun plaatsvervangers). Wel moeten er twee getuigen aanwezig zijn die de Nederlandse taal beheersen, zodat zij kunnen controleren dat hetgeen wordt vastgelegd ook daadwerkelijk de wens is van de passagier. Op de gezagvoerder dan wel de eerste officier (of hun plaatsvervangers) rust vervolgens een uitermate belangrijke taak. Het testament moet in een gesloten omslag zo spoedig mogelijk naar het Centraal Testamenten Register in Den-Haag worden gestuurd.
Dat laatste zal overigens lastig zijn als het cruiseschip voor de Amerikaanse Oost-kust dobbert en er nauwelijks contact is met het vaste land.
Nu het een schip is dat onder Nederlandse vlag vaart, zal de kapitein – naar ik aanneem- een Nederlander zijn. Ook zullen er vast nog wel twee Nederlandse bemanningsleden aan boord te vinden zijn. Een Nederlandse passagier zou dus aan boord nog een testament kunnen opstellen als hij of zij besmet raakt met het coronavirus.
Of de kapitein alle ins en outs kent van het Nederlandse erfrecht en de Successiewet is echter de vraag. Gelukkig is het met de moderne communicatiemiddelen mogelijk om daarvoor contact op te nemen met een Nederlandse notaris. Die kan dan de tekst aanleveren, waarna de passagier die tekst als zijn of haar uiterste wil overhandigt aan de kapitein.
In deze onzekere tijden is dat misschien wel een geruststellende gedachte voor iedereen.
Bron: column van 16 april 2020 van Ernst Loendersloot, senior kandidaat-notaris, op www.ntrs.nl